Νίκος Κανελλόπουλος για COVID-19: Εμείς είμαστε και στρατιώτες και θύματα, συγχρόνως

«Ελλάδα 2021»: Συνέντευξη καθηγητή Ν. Κανελλόπουλου, Προέδρου του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου, στον κ. Ι. Αντύπα, στην «Έκτακτη Πολιτική Εκπομπή, ΘΕΜΑ 104.6 - 5/4/2020 https://themaradio.protothema.gr/

--Πως βιώνετε την κρίση του κορωνοϊού ως άνθρωπος και ως πανεπιστημιακός δάσκαλος;

Ως άνθρωπος, προσπαθώ να προστατεύσω τον εαυτό μου και την οικογένειά μου, όπως όλοι μας, από την SARS-COVID-19 πανδημία. Σύμφωνα με αυτά που μας λένε οι Επιστήμονες Ιατροί στην καθημερινή ενημέρωση, και συγκεκριμένα ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας, Καθηγητής Τσιόδρας, οι ηλικιωμένοι άνθρωποι μας πραγματικά κινδυνεύουν. Έχω λοιπόν την Μητέρα μου σε μεγάλη ηλικία, που πρέπει να την προστατεύσω και, δυστυχώς, έχω έναν ανιψιό 36 ετών στην εντατική στο Λονδίνο. Προσπαθώ, λοιπόν, ως άνθρωπος να οχυρωθώ για να αντέξω αυτή την εξαιρετικά σοβαρή και επικίνδυνη πανδημία. Ευτυχώς στην Χώρα μας πάμε πολύ καλά, από ό,τι μας λέει και ο Υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, ο κ.Χαρδαλιάς, αλλά και από ό,τι διαβάζω σε δημοσιεύσεις στο εξωτερικό, και αυτό πιστεύω ότι οφείλεται στο ότι έχουμε πάρει τα σωστά μέτρα στην σωστή στιγμή, και ευχαριστώ τον Πρωθυπουργό μας γι’ αυτό που έχει αποφασίσει και επιλέξει την σωστή στρατηγική, την στιγμή που άλλες Κυβερνήσεις σε χώρες που πλήττονται δεν έχουν τα σωστά αποτελέσματα με την στρατηγική που επέλεξαν, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Αμερική κλπ.

Είμαστε σε ένα πόλεμο και σε αυτόν τον πόλεμο ο εχθρός, ο SARS-COV-2 ιός, είναι αόρατος, είναι κάτι σαν σφαίρα. Αν μας πετύχει θα πληγωθούμε σίγουρα και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να χάσουμε την ζωή μας από αυτόν, ιδίως οι μεγάλοι σε ηλικία, οι συγγενείς μας, οι γιαγιάδες μας, οι παππούδες μας, οι φίλοι μας. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε πολύ καλά, γιατί βλέπω ότι πολλοί συμπατριώτες μας δεν το αντιλαμβάνονται. Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι στρατιώτες που χρησιμοποιούν αυτή την πολύ επικίνδυνη σφαίρα είμαστε εμείς οι ίδιοι. Εμείς είμαστε και στρατιώτες και θύματα, συγχρόνως! Αυτό είναι εντελώς σουρεαλιστικό. Νομίζουμε ότι θα πάμε για Πάσχα στα χωριά μας και στα νησιά μας και δεν αντιλαμβανόμαστε ότι κάποιοι από εμάς είναι οπλισμένοι με αυτή την σφαίρα, χωρίς να το ξέρουμε, γιατί όπως ξέρετε μετά από 10-15 μέρες αντιλαμβανόμαστε ότι την έχουμε. Νομίζουμε, λοιπόν, ότι πάμε να γιορτάσουμε το Πάσχα και φοβάμαι, τελικά, ότι υπάρχει πιθανότητα να συμμετέχουμε σε κηδείες. Αυτό πρέπει να το αντιληφθεί ο πληθυσμός μας και να το πάρει πολύ σοβαρά γιατί δεν έχει να κάνει μόνο με την προσωπική μας υγεία αλλά και των συνανθρώπων μας. Των δικών μας ανθρώπων που οφείλουμε να τους προστατεύσουμε. Αν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό με την πληροφόρηση που έχουμε το 2020, ε, νομίζω ότι έχουμε αποτύχει παταγωδώς.

Ξέρετε, κ. Αντύπα, οι πανδημίες δεν είναι μία νέα ιστορία. Το 429-426 π.Χ. είχαμε την πρώτη πανδημία, καταγεγραμμένη από τον Θουκυδίδη. Μέσα στον πελοποννησιακό πόλεμο η Αθήνα είχε 75.000 με 100.000 θανάτους από πανδημία Τύφου. Ο Θουκυδίδης μας λέει ότι κατά την διάρκεια αυτής της πανδημίας οι πολίτες, μην γνωρίζοντας τι θα συμβεί, λειτούργησαν με τέτοιο τρόπο που έσπασε η κοινωνική συνοχή. Ονομάζεται «ηθική απάθεια» προς τους κανόνες του νόμου.
Από τότε μέχρι σήμερα υπάρχουν πολλές πανδημίες, με πολύ μεγάλες απώλειες. Έρχονται από την φύση, ακόμα και στους νεότερους χρόνους. Το 1918, μόλις σε 2 έτη, 100 εκατομμύρια άνθρωποι χάθηκαν από την πανδημία της Ισπανικής γρίπης, το 1957 σε ένα έτος, 2 εκατομμύρια από την Ασιατική γρίπη και μόλις το 2009 χάθηκαν 575.000 από την γρίπη των χοίρων. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ.

Τώρα, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος ενημέρωσα τους φοιτητές μας στο πρώτο μαθήματα τηλεκπαίδευσης, που είχαμε στο Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας, για τον ιό SARS-COV-2. Επιπλέον, σε σχέση με το γνωστικό μου αντικείμενο, την Πληροφορική, τους ενημέρωσα για το πως να ξεχωρίζουν την ψεύτικη πληροφορία και τις θεωρίες συνωμοσίας, ώστε να εστιάσουν στην πραγματική, χρήσιμη πληροφορία και να μην χάνουν άσκοπα τον χρόνο τους.Πρέπει να σας πω ότι σε αυτή την διάλεξη συμμετείχαν 65 φοιτητές και ήταν μία έκπληξη για μένα η ποιότητα αυτής της διαδικασίας. Έχοντας ξεκινήσει τις σπουδές μου το 1971 σε θέματα έρευνας και ανάπτυξης ηλεκτρονικών εγκεφάλων, όπως ονομάζαμε τότε τους υπολογιστές, γνωρίζω την συγκεκριμένη τεχνολογία πολύ καλά. Το μάθημα ήταν διαδραστικό με αρκετά μάλιστα πλεονεκτήματα σε σχέση με ένα μάθημα σε πραγματική και όχι εικονική αίθουσα. Βλέποντας τα πρόσωπα 65 ατόμων από κοντά, στην οθόνη του υπολογιστή μου, καθώς και από τις γραπτές ερωτήσεις που μου έστελναν σε πραγματικό χρόνο, μπορούσα εύκολα να αντιληφθώ πως εξελίσσεται, ώστε να επιμένω ή όχι σε κάποιο θέμα.

Καταφέραμε να αρχίσουμε τηλεδιασκέψεις για τα περίπου 50 εξαμηνιαία μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών. Μόνο 2-3 εργαστηριακά μαθήματα αναβάλλαμε. Περιμένουμε από το Υπουργείο να μας καθοδηγήσει για το πότε θα επιστρέψουμε στο Τμήμα να συνεχίσουμε με αυτά τα μαθήματα. Ίσως τον Σεπτέμβριο θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Θεωρώ ότι λόγω της μεγαλύτερης ταχύτητας του διαδικτύου, αλλά και των καλύτερων εφαρμογών τηλεπικοινωνιών που πλέον έχουμε, είναι δυνατόν να προσφέρουμε ποιοτική υπηρεσία τηλεκπαίδευσης. Θα πρέπει όμως και οι πάροχοι αυτών των υπηρεσιών να τις προσφέρουν σε πολύ χαμηλότερο κόστος για τους φοιτητές μας και όλους τους υπόλοιπους αφού, λόγω της κατάστασης, όλοι εργαζόμαστε από το σπίτι.

-- Τέχνη και Τεχνολογία. Μπορούν να συνδυαστούν; Ταιριάζει στους Έλληνες αυτός ο συνδυασμός;

Κύριε Αντύπα, ασχολούμαι με αυτό το θέμα από το 2004, όταν αποφασίσαμε να ιδρύσουμε το Τμήμα Τεχνών Ήχου και εικόνας που, όπως είπατε, ασχολείται με την Τέχνη και την Τεχνολογία. Είμαι πολλά χρόνια Πρόεδρος στο Τμήμα και στο μυαλό μου έχω ως πρότυπο όχι έναν καθετοποιημένο καλλιτέχνη, όπως π.χ. τον ElGreco, αλλά τον DaVinci, που είναι ποιο οριζόντιος στην δραστηριότητά του αφού ασχολείται όχι μόνο με την Τέχνη, αλλά με την Επιστήμη, την Ανατομία, την Αρχιτεκτονική, τον σχεδιασμό μηχανολογικών μηχανών και πολλά άλλα. Ήταν, δηλαδή, πολύ καλός σε πάρα πολλά γνωστικά αντικείμενα. Εξηγώ, λοιπόν, στους φοιτητές μας ότι είναι όχι μόνο καλλιτέχνες, αλλά και τεχνοκράτες. Μάλιστα, έχω σκεφτεί μία νέα λέξη για να περιγράψω αυτό το νέο κατά την γνώμη μου επάγγελμα: “TechnArtist”. Ο TechnArtist έχει την δυνατότητα να χρησιμοποιεί την τεχνολογία στην τέχνη. Διδάσκεται επιστημονικά μαθήματα και καλλιτεχνικά μαθήματα. Πιστεύω ότι αυτή η διαδικασία εκπαίδευσης είναι μονόδρομος. ‘Οταν διδάσκουμε γνωστικά αντικείμενα όπως η Επαυξημένη Πραγματικότητα, όπου για πρώτη φορά έχουμε έναν πραγματικό κόσμο και έναν εικονικό κόσμο να συνυπάρχουν, πρέπει από αισθητικής πλευράς να αποδείξουμε ότι μπορούμε να σχεδιάσουμε και να κατασκευάσουμε εικονικούς κόσμους που μπορούν να συγκριθούν με τον πραγματικό κόσμο, και μάλιστα σε πραγματικό χρόνο. Αυτό χρειάζεται έτσι ώστε να μην αντιλαμβανόμαστε την διαφορά μεταξύ τους. Όπως συμβαίνει και με έναν ταχυδακτυλουργό. Αν γνωρίζουμε τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιεί ένα τέχνασμα πάνω στη σκηνή, τότε χάνεται η μαγεία και συνεπώς η αισθητική αξία του συνολικού εγχειρήματος.

Οι φοιτητές μας ανταποκρίνονται σε αυτή την εκπαίδευση μαθημάτων Θεωρίας και Τέχνης, όπως Ιστορία της Τέχνης, Αισθητική, Σημειολογία της Εικόνας, Ζωγραφική, Γλυπτική, Ήχο και Μουσική, αλλά και επιστημονικών-τεχνοκρατικών μαθημάτων, όπως μαθηματικά για Τέχνη, Πληροφορική & Προγραμματισμός, σχεδιασμός ηλεκτρονικών ψηφιακών συστημάτων. Την γνώση αυτή την χρησιμοποιούν για να αναπτύξουν πρωτοποριακές οπτικο-ακουστικές εφαρμογές, όπως βίντεο παιχνίδια, καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, διαφήμιση, νέες μεθόδους εκπαίδευσης.

Τέλος, θέλω να σας πω ότι έχουμε και κοινωνική αναγνώριση. Το Τμήμα μας δέχεται φοιτητές από όλα τα επιστημονικά πεδία (1ο - 5ο). Τα τελευταία χρόνια έχουμε εισαγωγές από την Μέση Εκπαίδευση στο Τμήμα μας που οι πρώτοι φθάνουν τις 18.500 μονάδες. Δεν σας δίνω την βάση η οποία για μένα δεν είναι μέτρο σύγκρισης. Δεν ενδιαφέρει ποιος μπήκε τελευταίος. Μάλιστα πέρυσι είχαμε 7.500 αιτήσεις πρώτης επιλογής που αποδεικνύει μεγάλη εστίαση των εισερχομένων φοιτητών στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών. Αυτό θεωρώ ότι συγκριτικά μας φέρνει κοντά στα καλλίτερα Πανεπιστημιακά Τμήματα της Χώρας. Το ίδιο συμβαίνει και με Μεταπτυχιακά μας Προγράμματα όπως, επίσης, και με τους Υποψήφιους Διδάκτορες.

-Μπορεί ο TechnArtist να αποτελέσει παραγωγικό πρότυπο για την Ελλάδα;

Βεβαίως και να σας εξηγήσω γιατί. Η εφαρμογή της τεχνολογίας Επαυξημένης Πραγματικότητας, η οποία τώρα αρχίζει και εφαρμόζεται παγκοσμίως στην κοινωνία, δεν έχει να κάνει μόνο με εφαρμογές στην Τέχνη. Συμμετέχω σε συνέδρια σε χώρες όπως Αμερική, Καναδά, Ιαπωνία, Αυστραλία και αντιλαμβάνομαι ότι αυτή η τεχνολογία μας οδηγεί για πρώτη φορά στο να βγούμε από τις δύο διαστάσεις μιας οθόνης, κινηματογράφου, τηλεόρασης, υπολογιστή, έξω στις τρείς διαστάσεις, στον χώρο. Οπότε, έχουμε τριδιάστατη απεικόνιση στον χώρο. Η πληροφορία σε αυτή την μορφή μας βοηθά να εκπαιδεύσουμε 2-3 φορές ποιο γρήγορα όχι μόνο μαθητές και φοιτητές, αλλά και επαγγελματίες.

--Μας δίνετε έναν ορισμό της Τεχνολογίας Επαυξημένης Πραγματικότητας;

Φανταστείτε ότι φοράτε ένα ζευγάρι γυαλιά διάφανα, όπως τα γυαλιά μυωπίας ή πρεσβυωπίας, που μερικοί από εμάς χρειαζόμαστε. Πάνω σε αυτό το γυαλί, μέσα από το οποίο βλέπετε καθαρά το περιβάλλον γύρο σας, υπάρχει τεχνολογικά η δυνατότητα να προβληθεί μία επιπλέον, ψηφιακή αυτή την φορά, οπτικοακουστική εικόνα από μία ενσωματωμένη στα γυαλιά προβολική μονάδα. Έχουμε λοιπόν δύο ξεχωριστές κινούμενες εικόνες (βίντεο), που βλέπουμε, μία πραγματική και μία εικονική, τις οποίες ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται ως μία κινούμενη εικόνα. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, στο χώρο μπροστά μας, εκτός από αυτό που πραγματικά υπάρχει και κάτι που δεν υπάρχει. Δηλαδή, ο εγκέφαλός μας λαμβάνει ερεθίσματα από δύο εικόνες ως μία, ξεγελιέται και νομίζει ότι και η ψηφιακή εικόνα υπάρχει.

--Δηλαδή, απελευθερώνεται από τις 2 διαστάσεις και αντιλαμβάνεται την τρίτη διάσταση.

Ακριβώς. Φανταστείτε, παραδείγματος χάριν, έναν μηχανικό συντήρησης αεροπλάνων στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος να είναι μπροστά σε μία μηχανή ενός νέου μοντέλου αεροπλάνου που βλέπει για πρώτη φορά. Σήμερα, για να εκπαιδεύσουμε έναν τέτοιο μηχανικό χρειαζόμαστε να τον μεταφέρουμε για πολλές εβδομάδες στο εργοστάσιο κατασκευής του συγκεκριμένο αεροπλάνου. Αντιλαμβάνεστε τα έξοδα. Φορώντας τα γυαλιά Επαυξημένης Πραγματικότητας, κατεβάζει την ειδική εφαρμογή συντήρησης της συγκεκριμένης μηχανής στο κινητό του και βήμα-προς-βήμα ακολουθεί τις οδηγίες συντήρησης, π.χ. αλλαγής ενός φίλτρου. Δεν διαβάζει ένα εγχειρίδιο, αλλά βλέποντας την πρώτη βίδα που πρέπει να ξεβιδώσει πάνω στην πραγματική μηχανή, τα γυαλιά αναγνωρίζουν την γεωμετρία της μηχανής, την θέση της βίδας και ψηφιακά την δείχνουν με ένα βελάκι, που φυσικά δεν υπάρχει. Στην συνέχεια, στρέφει το κεφάλι του προς την εργαλειοθήκη του και βλέπει το εργαλείο που χρειάζεται για την συγκεκριμένη βίδα (του το δείχνει ένα άλλο βελάκι). Ξεβιδώνει την βίδα με το εργαλείο και πατάει το κουμπί στο κινητό του για το επόμενο βήμα της διαδικασίας.

--Όπως συμβαίνει με τους πιλότους όταν εκπαιδεύονται στους ειδικούς θαλάμους εκπαίδευσης.

Όχι. Αυτοί οι θάλαμοι που λέτε είναι εξομοιωτές πιλοτηρίων. Εδώ είμαστε στην επόμενη τεχνολογία. Δεν υπάρχει εξομοίωση. Το αεροπλάνο είναι πραγματικό, η μηχανή είναι πραγματική και η συντήρηση που γίνεται είναι πραγματική σε ώρα συντήρησης ανάμεσα σε δύο πραγματικές πτήσεις του αεροπλάνου, δηλαδή σε ώρα κανονικής λειτουργίας, η βίδα είναι πραγματική, το εργαλείο είναι πραγματικό. Μόνο το βελάκι που μας δείχνει τα αντικείμενα στον πραγματικό κόσμο είναι εικονικό. Το αντίστοιχο με τους πιλότους θα ήταν να φορέσουν τα γυαλιά και να πετάξουν ένα πραγματικό αεροπλάνο για πρώτη φορά, χωρίς να έχουν εκπαιδευτεί. Αυτή την τεχνολογία την βλέπουμε στα στρατιωτικά αεροπλάνα, όπου οι πιλότοι έχουν όλη την πληροφορία που χρειάζονται να προβάλλεται στην εσωτερική επιφάνεια πλαστικής προσωπίδας του κράνους τους. Λόγω μεγάλης ταχύτητας δεν μπορούν να πάρουν τα μάτια τους μακριά από το μπροστινό παράθυρο του αεροπλάνου τους για να κοιτάξουν τα όργανα.

--Κύριε Κανελλόπουλε είσαστε και μέλος της Επιτροπής Ολομέλειας Ελλάδα-2021. Μπορεί το 2021 να λειτουργήσει ως μηχανισμός ανάτασης;

Βεβαίως και μπορεί. Έχουμε συζητήσει μεταξύ μας και με την Πρόεδρο της Επιτροπής, την κα Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, και πιστεύω ότι συμφωνούμε σε αυτό απολύτως.

Γιορτάζουμε, όχι απλώς την επανάσταση το ’21. Γιορτάζουμε τα 200 χρόνια ύπαρξης της νεότερης Χώρας μας, της Ελλάδας μας. Όλοι γιορτάζουμε κάθε χρόνο τα γενέθλιά μας, κ. Αντύπα, και λογικό είναι να γιορτάσουμε τα διακοσιοστά γενέθλια της χώρας μας. Εστιάζουμε σε 4 άξονες:

1. 1821- Ψηφίδα στην ιστορία, που είναι ο ιστορικός άξονας.
2. 200 χρόνια σύγχρονη Ελλάδα, δηλαδή, τι έχει συμβεί στην Χώρα μας αυτά τα χρόνια.
3. 200 χρόνια Έλληνες & δημιουργία, δηλαδή τι έχουμε καταφέρει εμείς οι Έλληνες όχι μόνο για την Χώρα μας αλλά παγκοσμίως.
4. 2021 - Παράθυρο στο μέλλον, δηλαδή να προχωρήσουμε μπροστά και να αναπτύξουμε νέες δραστηριότητες, νέες τεχνολογικές ανακαλύψεις, βιώσιμες υπηρεσίες προς τους πολίτες, κτλ.

--Πάντως, βλέπουμε νέες τεχνολογίες κα μάλιστα μέσα στην κρίση. Το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής έχει κάνει πολλά.

Ναι. Αυτό προφανέστατα γίνετε σήμερα και γίνεται εδώ και πολλά χρόνια, πρέπει να σας πω. Μην ξεχνάμε ότι η Πληροφορική Τεχνολογία στην Χώρα μας ξεκίνησε το 1982 στο Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών, που ήταν το πρώτο Τμήμα Πληροφορικής στην Χώρα μας, στο οποίο είχα την τιμή να διδάξω από το πρώτο έτος λειτουργίας. Εκεί αποφοίτησαν οι πρώτες γενιές Ελλήνων που ασχολήθηκαν με την εφαρμογή της Επιστήμης της Πληροφορικής. Στελέχωσαν τον Δημόσιο και τον Ιδιωτικό τομέα της Χώρας μας, σύμφωνα με τις πρώτες μελέτες εφαρμογής που καταρτήσαμε το 1987 στο πρώτο κυβερνητικό Τεχνικό Συμβούλιο Πληροφορικής.Ως μέλος του ΤΕΣΥΠ θυμάμαι ότι ο μοναδικός υπολογιστής στην Ελλάδα τότε λειτουργούσε στο Ερευνητικό Κέντρο “Δημόκριτος”. Χιλιάδες Επιστήμονες-Μηχανικοί αποφοίτησαν στην συνέχεια από πολλά νέα τμήματα Πληροφορικής, όπως τα Τμήματα Πληροφορικής στην Κρήτη, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην Θεσσαλονίκη. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που στελέχωσαν τον Δημόσιο και τον Ιδιωτικό Τομέα, που σήμερα διδάσκουν σε πανεπιστήμια, τόσο εδώ όσο και στο εξωτερικό, που είναι στις τράπεζες, στο Χρηματιστήριο, στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, όπως το δικό σας, το Θέμα 104,6 - και έτσι είμαστε εδώ σήμερα, κύριε Αντύπα, και συζητάμε στην εκπομπή σας. Αυτοί οι επιστήμονες Πληροφορικής είναι σήμερα και στην Κυβέρνηση και ειδικότερα στο Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής. Είναι, λοιπόν, πολύ λογικό που συνεχίζουν να στηρίζουν την εξάπλωση της Ψηφιακής τεχνολογίας και ναι, τα καταφέρνουν πολύ καλά. Έχουμε εξαιρετικές νέες υπηρεσίες, όπως π.χ. η έξυπνη χρήση των SMS μηνυμάτων στα κινητά μας.

Ναι, το 2021 θα λειτουργήσει ως μηχανισμός ανάτασης στην Νέα εποχή. Είναι η σωστή στιγμή να βγούμε μπροστά με ενδιαφέρουσες προτάσεις, τις οποίες αξιολογούμε αυτές τις μέρες στην Ολομέλεια της Επιτροπής Ελλάδα-2021. Μέσα από την υλοποίηση ενός πρωτοποριακού προγράμματος για τον εορτασμό των γενεθλίων της Ελλάδας μας μπορούμε να δώσουμε σημαντικά εναύσματα στον πληθυσμό μας για το μέλλον, την Νέα Εποχή, το ξεκίνημα για την πορεία προς τα επόμενα 200 χρόνια.

Θεωρώ ότι στις προτάσεις προς την Επιτροπή Ελλάδα-2021μπορούμε να δούμε τεχνολογίες που ακόμα στην Ελλάδα δεν τις γνωρίζουμε. Προτείνω στους συμπολίτες μας, τεχνοκράτες, καλλιτέχνες, επιχειρηματίες και όποιους άλλους τολμούν να αντικρίσουν κατάματα το μέλλον, να τολμήσουν να προτείνουν εφαρμογές νέων, πρωτοποριακών, βιώσιμων τεχνολογιών, που να αντέχουν επιχειρηματικά στο μέλλον. Δεν είναι εύκολο. Εδώ και πολλά χρόνια ερωτώ τους πρωτοετής φοιτητές μου στο πρώτο ετήσιο μάθημα: “Ποιες τεχνολογικές εξελίξεις περιμένετε να δείτε στα επόμενα 100 χρόνια; ”Από τις απαντήσεις τους αντιλαμβάνομαι ότι αυτό που θεωρούν «παρόν» είναι «παρελθόν» και αυτό που θεωρούν «μέλλον» είναι «παρόν». Δηλαδή, η κοινωνία μας δεν ακολουθεί εύκολα τις αλλαγές. Δεν έχει αντιληφθεί ότι είμαστε εδώ και καιρό σε μία τεχνολογική έκρηξη, κάτι σαν το Big-Bang, που κάποιοι πιστεύουν ότι είναι υπεύθυνο για την δημιουργία του Σύμπαντος.

Τελικά, ποιες ήταν οι σημαντικότερες τεχνολογικές ανακαλύψεις τα τελευταία 200 χρόνια, δηλαδή, από το 1821 μέχρι σήμερα, η χρήση των οποίων επηρέασαν σημαντικά την ζωή μας;

1821: ανακαλύφθηκε από τον Charles Babbageη “Διαφορική Μηχανή”και στην συνέχεια η “Αναλυτική Μηχανή” του ιδίου, πουθεωρείται ο 1ος γενικού τύπου Αναλογικός Υπολογιστής. Βασίζεται στην τεχνολογία των γραναζιών, όπως και ο ειδικού τύπου αναλογικός υπολογιστής, ο «Υπολογιστής των Αντικυθήρων», ο οποίος βρέθηκε το 1900 από σφουγγαράδες στα Αντικύθηρα. [Σημειώνω ότι, ο αρχαιολόγος Βαλέριος Στάης ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε ότι ήταν ένα αξιοσημείωτο αντικείμενο και μόλις φέτος αποφασίσαμε ότι σχεδιάστηκε από τον Αστρονόμο-Μαθηματικό-Γεωγράφο Ίππαρχο(b. 190 π.Χ., Νίκαια – d. 120 π.Χ., Ρόδος).]
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον ότι  η μαθηματικός που προγραμμάτισε τον Αναλογικό Υπολογιστή του Babbage ήταν η Augusta Ada Byron, Countess of Lovelace(1815-1852https://www.biography.com/scholar/ada-lovelace ), κόρη του γνωστού ποιητήΛόρδου Βύρωνα και της Lady AnneI sabella Milbanke Byron, η οποία χώρισε τον Byron λίγες εβδομάδες μετά την γέννηση της Ada, όταν αυτός έφυγε από την Αγγλία. Η Ada ποτέ δεν είδε τον πατέρα της, ο οποίος πέθανε στην Ελλάδα όταν η Ada ήταν 8 ετών. Στην ζωή της είχε κοινωνικές σχέσεις με τους ποιο ενδιαφέροντες επιστήμονες και λόγιους της εποχής, όπως τον Michael Faradayκαι τον συγγραφέα Charles Dickens.Η Ada Byron θεωρείται η «Μητέρα του Προγραμματισμού».

1847:ο GeorgeBoole(1815-1864https://www.britannica.com/biography/George-Boole ) συνδέει τα μαθηματικά με την Λογική (δυαδική λογική), όπου η ‘αλήθεια’ ισοδυναμεί με το‘1’& το ‘ψέμα’ με το ‘0’ (άλγεβρα Boole). Θα χρησιμοποιηθεί 100 χρόνια αργότερα από τους Claude Shannon και Von Neumannστην υλοποίηση της θεωρητικής μηχανής του Alan Turing(Ψηφιακός Υπολογιστής).(https://www.britannica.com/biography/John-von-Neumann )

1888:γεννήθηκε η … Γιαγιά μου. Το λέω για να αντιληφθούμε περίπου για τι χρόνους μιλάμε. Τι τεχνολογία είχε τότε στην διάθεσή της; Μία λάμπα πετρελαίου, ένα κερί, άλογα με άμαξες, κτλ. Όμως, πολύ αργότερα, είδε σε ένα γυαλί, που ονομάστηκε τηλεόραση, έναν άνθρωπο να περπατάει στο Φεγγάρι! Για φανταστείτε το μέγεθος αυτής την τεχνολογικής εξέλιξης. Και όλα αυτά, σε μία ζωή. Η Γιαγιά μου αναχώρησε από την γη 96 ετών, δηλαδή μόνο 5 χρόνια πριν ανακαλυφθεί το Παγκόσμιο Δίκτυο.

1989:ο TimBerners-Lee ανακαλύπτει το Παγκόσμιο Δίκτυο, το οποίο, από πλευράς πληροφορίας, μηδένισε τις αποστάσεις και στην συνέχεια οδήγησε στην Παγκοσμιοποίηση !
( https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_the_World_Wide_Web)
Διαβάζω στον Παγκόσμιο Ιστό για τον “κβαντικό - υπολογιστή”! Ηλεκτρόνια, φωτόνια, νετρίνος, ζεύγη ηλεκτρονίων που επικοινωνούν μεταξύ τους με ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτή του φωτός! Ε; Μεγαλύτερη του φωτός; Πως …; Α, κατάλαβα. Φυσικά. Αφού περάσαμε πλέον στο υποατομικό επίπεδο της ύλης. Όμως … ‘ύλης’; Ποιας ‘ύλης’; Εδώ μιλάμε για … “άυλα σωματίδια”. Σουρεαλισμός. Γρήγορα πίσω στην δυαδική λογική. Εκεί που, όπως όρισε ο George Boole,η ‘αλήθεια’ είναι ‘αλήθεια’ και το ‘ψέμα’, ‘ψέμα’. Όμως … ποια ‘δυαδική λογική’ όταν ένα κβαντικό μπιτ σε κατάσταση ‘υπέρθεσης’ έχει και τις δύο καταστάσεις συγχρόνως; Δηλαδή, η ‘αλήθεια’ και το ‘ψέμα’ συνυπάρχουν! “Αποκλείεται να τον δούμε στην δική μας ζωή αυτόν τον κβαντικό υπολογιστή”, αποφασίζουν οι φοιτητές μου πριν λίγους μήνες. Αλλά, …

2007: η εταιρεία D-WAVE αναπτύσσει τον1ο Κβαντικό Υπολογιστή.
2020:NASA&GOOGLE έχουν ιδρύσει κοινό ερευνητικό κέντρο, όπου με το τελευταίο μοντέλο της D-WAVE, κόστους $15 εκ., υπολογίζουν τις τροχιές των δορυφόρων σε πραγματικό χρόνο. (https://ti.arc.nasa.gov/tech/dash/groups/quail/)

Σήμερα, η διάδοση της πληροφορίας πλησιάζει την ταχύτητα του φωτός και μειώνει τις μεταξύ μας αποστάσεις. Η άμεση αυτή παρουσία οποιασδήποτε πολυμεσικής πληροφορίας στην οθόνη ενός υπολογιστή ή ενός κινητού τηλεφώνου, έχει ως αποτέλεσμα μια νέα ‘Επαυξημένη Πραγματικότητα’: η Γη συρρικνώνεται σε ένα σημείο!

Και, διαβάζω στον Παγκόσμιο Ιστό για τον “νευρωνικό – υπολογιστή” (neuralcomputer)! Εδώ, αντί για “τρανζίστορ”, έχουμε, λέει, “κύτταρα”! Μπορούν και κάνουν κάποιες ενέργειες ποιο γρήγορα από τους ψηφιακούς υπολογιστές, όπως να αναγνωρίζουν τα πρόσωπα μας σε εφαρμογές Τεχνικής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence)! Για φαντάσου. Σε λίγο θα μας πουν ότι οι υπολογιστές θα μπορούν να αποκτήσουν και … όσφρηση. Τι; Το βρήκαμε και αυτό;
( https://www.naftemporiki.gr/story/1581529/h-intel-mathainei-stous-upologistes-na-murizoun )
* * *

Στην προσπάθειά μου να αγγίξω επιτέλους το … μέλλον, έψαξα να βρω την Γιαγιά μου:
- Γιαγιά! Εδώ είσαι;
- Ε, έτσι είμαι εγώ. Με βρίσκεις εκεί που δεν το περιμένεις.
- Είσαι καλά;
- Μια χαρά, γιόκα μου. Πως ήταν η τη-λε-κί-νη-ση σου;
- Αστραπιαία! Ωραίο δωμάτιο, γιαγιάκα! Ω! Και τι υπέροχο … γαιοβασίλεμα!
- Πανέμορφο, γιόκα μου!
- Καλό το σέρβις;
- Ε, το σέρβις στα Hilton είναι πάντα πέντε αστέρων.
- Τι περίμενες, γιαγιά; Με τον νέο “τηλεπαθητικό – υπολογιστή” που εγκατέστησαν, ξέρουν τι θέλεις… με το που το σκέπτεσαι.
- Το ‘λεγα εγώ, ο υπολογιστής δεν είναι πλέον “εργαλείο”, αλλά “μέσον”. Αλήθεια, γιόκα μου, μιας και το συζητάμε, τι ... γίνεται στη γη… με το θέμα της …“αθανασίας”;
- Η UN, γιαγιάκα, συνεδρίασε αύριο το πρωί πριν φύγω, αλλά και πάλι δεν κατάφεραν να αποφασίσουν.
- Μα είναι στα καλά τους; Φθάσαμε την ταχύτητα του φωτός και δεν μας αφήνουν να την ξεπεράσουμε;
- Ε, συντηρητισμός. Τι περιμένεις;
- Χμ, και τό ‘λεγα εγώ ότι η τεχνολογική εξέλιξη θα ξεπεράσει την κοινωνική.
- Άντε πάλι …
- Τι μου λες τώρα. Τόσο καιρό ατενίζω το άπειρο από ‘δω πάνω και αυτοί οι παλαβοί μ’ έχουν να ζω μεσ’ στην παρανομία;
- Σσσσσς ...